توسط : سر الکس فرگوسن، مردی برای تمام فصول، اسطوره بی بدیل در تاریخ فوتبال و باشگاه منچستریونایتد محسوب می شود. کسی که نه تنها تا به الان پر افتخارترین سرمربی تاریخ فوتبال است، بلکه یکی از بهترین آن ها نیز به شمار میرود. شاید در مورد فرگوسن پیش از آنکه در مورد تاکتیک هایی که در زمین بازی به کار میگرفت، شیوه مدیریت بازیکنان و باشگاه صحبت می شود. عاملی که او را تبدیل به یک رهبر تمام عیار برای منچستری ها کرد. ویژگی که بعدها بسیاری از مربیان سعی در انجام این کار برآمدند. و چه بسا کمتر مربی قادر است تا به این حد قدرت رهبری و هدایت یک باشگاه را داشته باشد. در هر صورت هرچه که بود، فرگوسن منچستری در دوران خود ساخت که تا به امروز از دوران پیش و پسا فرگوسن صحبت می شود.
شروع داستان سرالکس فرگوسن در اسکاتلند
فرگوسن افسانه ای در 31 دسامبر 1941 در محله گووان شهر گلاسکو اسکاتلند به دنیا آمد. او در حالی که 16 سال سن داشت، به شکل پاره وقت در کارخانه آچارسازی گلاسکو مشغول به کار شد. در همان سال به عنوان یک فوتبالیست آماتور به باشگاه کوئینز پارک نیز پیوست. سپس سه سال بعد در سال 1960 به تیم سنت جانستون منتقل شد. پس از 4 سال که از کارخانه آچارسازی خارج شد، به شکلی جدی تر به فوتبال روی آورد. تا اینکه در سال 1967 بالاخره توانست به تیم فوتبال گلاسکو رنجرز اسکاتلند نقل مکان کند. انتقالی که 65 هزار پوند هزینه در بر داشت. فالکرک و ایریونایتد دیگر تیم های الکس فرگوسن بودند که او در آن ها بازی کرد. تا اینکه اولین تجربه مربیگری خود را در سال 1974 در ایست استرلینگ تجربه کرد.
همواره شم بالا فرگوسن در رهبری و هدایت بازیکنان، حتی در زمان فوتبالش نیز مشخص و عیان بود. به همین خاطر هم خیلی زود این تصور که میتواند روزی به مربیگری روی بیاورد در ذهنش ایجاد شد. در همین مسیر اما شاید نقطه عطف مربیگری سر الکس فرگوسن، کار در تیم سنت میرن بود. جایی که توانست با قهرمانی در چمپیونشیپ اسکاتلند این تیم را به سطح اول مسابقات فوتبال این کشور برساند. این اتفاق در سال 1978 و در حالی که او تنها 37 سال سن داشت اتفاق افتاد. همین موفقیت باعث شد تا تیم آبردین او را به عنوان سرمربی جدید خود منصوب کند. در واقع علی رغم سن نه چندان بالایی که داشت، اما استعداد بینظیری از خود در مربیگری نشان داد. تا خیلی زود وارد چرخه مربیگری در اسکاتلند شود.
اوج گیری فرگوسن با تیم آبردین
شاید موفقیت در همان سال های ابتدایی در یک باشگاه جدید، کاری سخت و نشدنی باشد. حتی در دنیای امروز نیز سرمبیان بزرگ برای کسب موفقیت به چند سال زمان نیاز دارند. اما سر الکس فرگوسن تنها دو سال زمان نیاز داشت تا آبردین را به مقام قهرمانی لیگ اسکاتلند برساند. همچنین دو سال بعد آن ها فاتح جام حذفی این کشور شدند. شاید شاهکار فرگوسن و تیمش به سال 1983 بازمیگردد. جایی که آن ها با حذف تیم هایی چون رنجرز، بایرن مونیخ و شکست رئال مادرید در فینال، قهرمان جام برندگان اروپا شدند. البته که این پایان کار فرگوسن و شاگردانش نبود. چرا که در رقابت قهرمانی سوپرجام اروپا که بین قهرمان جام برندگان و جام باشگاه های اروپا آن زمان برگزار میشد، آن ها از سد هامبورگ قهرمان اروپا گذشتند.
دومین قهرمانی اروپایی فرگوسن و آبردین به شکلی به دست آمد که کم تر کسی فکر میکرد که این تیم بتواند تا به این حد پیشرفت کند. چرا که همواره در اسکاتلند، تیم های سلتیک و گلاسکو رنجرز پرافتخارترین تیم ها محسوب می شوند. که فرگوسن توانست در مدت زمان حضور خود در باشگاه آبردین، دو جام اروپایی که بیشتر از این دو باشگاه بود (هرکدام یک بار) کسب کند. آن ها به پادشاهی خود در لیگ اسکاتلند نیز ادامه میداند. تا جایی که در سال 1984 نیز توانستند با فتح لیگ و قهرمانی جام حذفی با پیروزی مقابل سلتیک، قدرت خود را به رخ رقیبان بکشند. قدرتی که نشان میداد که موفقیت های آن ها اتفاقی نبوده و ادامه دار است. موفقیتی که فرگوسن را در مسیر افسانه شدن در یکی از بهترین باشگاه های اروپا قرار میداد.
شروع کار در منچستریونایتد با قول معروف
بعد از موفقیت های بینظیر سر الکس فرگوسن در تیم آبردین اسکاتلند، او به تیم مطرح فوتبال دنیا، منچستریونایتد منتقل شد. شاید یکی از معروف ترین لحظات او در همان نشست اولیه در منچستر رخ داد. جایی که فرگوسن به طرفداران منچستر قول داد تا به تعداد قهرمانی های لیورپول در لیگ برسد. قولی که با توجه به فاصله قهرمانی های زیاد دو تیم، امری تا حدی محال به نظر میرسید. اما در پایان این فرگوسن بود که به قول خود عمل کرد. در واقع یکی از بزرگ ترین دستاوردهایی که این مربی در طول دوران خود رد یونایتد به آن رسید، همین امر بود. چرا که با توجه به حساسیت های رقابت بین دو تیم لیورپول و منچستریونایتد، این کار برای هواداران بسیار مهم بود. تا دلیل مهم ترین برای جاودانگی او در تاریخ این باشگاه وجود داشته باشد.
شروع کار چندان برای فرگوسن و هواداران خوشایند نبود. چرا که تیم نیاز به یک بازسازی و به نوعی رنسانس داشت. به همین خاطر رسیدن به یک ترکب و تعادل دلخواه کاری آسانی نبود. مخصوصا که لیگ فوتبال انگلیس قابل قیاس با لیگ اسکاتلند نبود و نمیشد همانند تیم آبردین در بدو ورود جام ها و قهرمانی ها را درو کرد. به همین خاطر 4 سال نخست مربیگری الکس فرگوسن در منچستر بدون جام سپری شد. عاملی که گاهی صبر هواداران را لبریز و این مربی را تا آستانه اخراج پیش برد. اما قهرمانی شیاطین سرخ در جام حذفی سال 1990 شرایط را کمی بهتر کرد. و به نوعی این جام آغاز امپراتوری فرگوسن در باشگاه منچستریونایتد محسوب می شود.
آغاز رهبری باشگاه منچستر و پیدایش کلاس 92
شاید بارزترین ویژگی فرگوسن، قدرت رهبری تیم بود. در واقع او تنها یک مربی صرف با تاکتیک های مختلف نبود. بلکه یک رهبر تمام عیار در داخل و خارج زمین به شمار میرفت. حتی در زمان 27 ساله حضور او در این باشگاه، میتوان تغییرات اساسی در ساختار و سیستم باشگاه را مشاهده کرد. به همین خاطر این ویژگی یکی از بارزترین و متمایزترین خصلت های سر الکس فرگوسن بود. البته که این امر نه تها با خرید بازیکن جدید، بلکه با پرورش بازیکنان جوان نیز همراه بود. تا جایی که پس از چند قهرمانی داخلی و خارجی، شاهد حضور چند بازیکن آکادمی باشگاه در ترکیب اصلی تیم بودیم.
دیوید بکهام، برادران نویل، پل اسکولز، رایان گیگز، نیکی بات و … از جمله بازیکنانی بودند که از آکادمی باشگاه و در سن کم به تیم اصلی راه یافتند. بازیکنانی که با حضور خود در ترکیب منچستریونایتد، افتخارات بسیاری را برای باشگاه به دست آوردند. کاری که امروزی بسیاری از باشگاه ها با صرف هزینه های گزاف به تیم های دیگر سعی در برآورده کردن آن دارند. اما کشف استعداد و بازی دادن به آن ها هنری بود که تنها از دست الکس فرگوسن بر می آمد. تا میراثی جاودان را در باشگاه کاشته و آن را سال ها برداشت کند. کاری که بالاخره در سال 1993 و پس از 26 سال انتظار برای شیاطین سرخ با قهرمانی در لیگ همراه شد.
جام ها و افتخارات سر الکس فرگوسن
فرگوسن با کسب 49 جام قهرمانی، به عنوان پرافتخار ترین سرمربی تاریخ شناخته می شود. البته که با آماری و سن و سالی که پپ گواردیولا در پیش گرفته، احتمال شکسته شدن این رکورد وجود دارد. اما در هر حال این افتخار برای سال هاست که متعلق به سر الکس فرگوسن است. افتخاری که حتی با شکسته شدن رکوردش نیز ارزش و اهمیت آن برای همیشه حفظ خواهد شد. اگر از عنوان بهترین سرمربی در زمان های مختلف صرف نظر کنیم، که بسیاری فرگوسن را بهترین تاریخ میدانند، بد نیست به جام های کسب شده توسط این مربی افسانه ای اشاره ای داشته باشیم. جام هایی که به قول خود فرگوسن نه با شانس، که با تلاش و پشتکار به دست آمده است.
افتخارات همراه با تیم آبردین
- 3 قهرمانی لیگ اسکاتلند
- 4 قهرمانی در جام حذفی
- 1 قهرمانی جام اتحادیه
- 1 قهرمانی در جام برندگان اروپا سال 1983
افتخارات همراه با تیم منچستریونایتد
- 13 قهرمانی لیگ جزیره
- 5 قهرمانی در جام حذفی
- 4 قهرمانی در جام اتحادیه انگلیس
- 10 قهرمانی سوپرکاپ انگلیس
- 2 قهرمانی لیگ قهرمانان اروپا
- 1 قهرمانی در جام بین قاره ای
- 1 قهرمانی جام در جام اروپا
- 1 قهرمانی سوپر جام اروپا
- 1 قهرمانی باشگاه های جهان
بد نیست پایان این جام ها و افتخارات فرگوسن افسانه ای، با جمله ای از او خاتمه پیدا کند.
در اولین مسابقه ای که به عنوان سرمربی در زمین حاضر شدم، از خدا خواستم تا برنده بشم. اما ما آن بازی را باختیم و فهمیدم که تیم حریف نیز خدا دارد. به همین خاطر از آن لحظه به بعد همواره تلاش کردم.سرالکس فرگوسن
دوران بازنشستگی پدر خوانده فوتبال
یکی از خاطره انگیز ترین لحظات در تاریخ فوتبال و مخصوصا باشگاه منچستریونایتد به تاریخ 8 می 2013 بازمیگردد. جایی که او به شکلی غیر منتظره بازنشستگی خود در پایان فصل را اعلام کرد. فصلی که تبدیل به آخرین قهرمانی شیاطین سرخ تا به امروز شد. در واقع دو هفته مانده به پایان رقابت ها بود که سر الکس فرگوسن اعلام کرد که قصد دارد برای همیشه از فوتبال کناره گیری کند. این خبر موج عظیمی از تیترها و پیام ها را با خود داشت. پیام هایی که از باشگاه ها، رقبا و هواداران برای پرافتخارترین مربی بریتانیایی ارسال میشد. وداع او در وزرشگاه اولدترافورد یکی از باشکوه ترین لحظات در تاریخ فوتبال است.
