جام ملت های اروپا یک جام فوتبال ملی در قاره سبز است که توسط یوفا برگزار می شود. این رقابت ها که از سال 1960 آغاز به کار کرده، همانند مسابقات جام جهانی فوتبال، هر چهار سال یکبار برگزار می شود. بسیاری این مسابقات را دومین سطح از رقابت ملی در جهان می دانند. دلیل آن هم کیفیت بالا تیم های اروپایی و البته جذابیت مسابقات است. تا بازی های یورو نسبت به مسابقات کوپا آمریکا یا سایر بازی های آفریقا و آسیا معتبرتر باشد. ضمن اینکه این جام که دومین جام معتبر پس از بازی های جام جهانی محسوب می شود، میتواند تیم قهرمان را به صورت خودکار به مسابقات جام کنفدراسیون ها بفرستد. جامی که پیش از شروع جام جهانی و با حضور قهرمان قاره ها و تیم میزبان برگزار میشود.
شیوه برگزاری جام ملت های اروپا
همان طور که گفته شد، این بازی ها از سال 1960 شروع شده و تنها در سال 2020 به دلیل شیوع ویروس کرونا برگزار نشد. البته که آن رقابت نیز با یکسال تاخیر و در سال 2021 برگزار شد. تا به امروز 16 دوره از این رقابت ها برگزار شده است. این مسابقات نیز همانند دیدارهای جهانی، دارای فرمول مخصوص به خود و دارای دیدارهای مقدماتی و انتخابی است. به گونه ای که کشورها در جداول چندگانه به مسابقات میپردازند، تا تکلیف تیم های صعود کننده به مسابقات مشخص شود. همچنین میتوانید آخرین آپدیت از این رقابت ها را در وبسایت رسمی یوفا و در صفحه ویژه جام ملت های اروپا مشاهده نمایید.
یکی از نکاتی که طی سال های اخیر در فوتبال تغییر کرده است، تلاش فیفا و یوفا برای افزایش تیم ها است. در واقع دلیل آن ها این است که هر چقدر کشورهای بیشتری در مسابقات حضور داشته باشند، گستردگی فوتبال بیشتر و ملت های زیادی را با خود همراه می کند. به همین خاطر نیز در تعداد تیم های حاضر در جام ملت های اروپا نیز طی سالیان اخیر تغییراتی به وجود آمده است. تا در شرایطی که سال ها این بازی ها با 16 تیم برگزار می شد، امروزه به 24 تیم افزایش پیدا کرده است. تا جایی که بعید نیست در سالیان آینده نیز به تعداد تیم های حاضر افزوده شود. البته که برخی به این شیوه معترض بوده و این کار را سبب کاهش کیفیت بازی ها می دانند.
رکوردهای ادوار بازی های یورو
در تاریخ برگزاری رقابت های یورو، تیم های مختلفی توانسته اند که به مقام قهرمانی دست یابند. از کشورهای چکسلواکی و شوروی گرفته، تا آلمان، اسپانیا و ایتالیا. اما در این بین تیم های آلمان و اسپانیا دست بالاتر را نسبت به سایر تیم ها دارند. چرا که ژرمن ها تاکنون موفق به فتح سه جام قهرمانی شده اند. تا از این حیث رکوردار قهرمانی در مسابقات جام ملت های اروپا باشند. ضمن اینکه اگر آن ها کمی خوش بودند، میتوانستند تعداد قهرمانی های خود را بیشتر نیز کنند. چرا که در سه فینال 1976، 1992 در برابر دانمارک شگفتی ساز، و 2008 در برابر اسپانیا شکست خوردند. با این حال آلمان ها یکی از تیم های قدرتمند در تاریخ مسابقات یورو محسوب می شوند.
دیگر تیمی که رکوردی منحصر به فردی در این بازی ها ثبت کرده است، تیم اسپانیا است. که توانسته در دو دوره پیاپی بازی های یورو (2008 و 2012) به مقام قهرمانی دست یابد. رکوردی که تا به امروز تیمی قادر به انجام آن نبوده است. البته که اگر ایتالیا در دوره بعدی قهرمان شود، می تواند با این رکورد برابری کند. اگرچه نمایش سینوسی آن ها مشخص نمیکند که چه عملکردی را در دوره بعدی خواهند داشت. با این حال لاجوردی پوشان سرزمین چکمه این فرصت را برای برابری با رکورد ماتادورها در اختیار دارند. تا کنون 10 تیم متفاوت توانسته اند تا جام قهرمانی قاره سبز را در اختیار بگیرند. که باید دید در یورو 2024 این رکورد شکسته می شود یا خیر.
رکوردداران حضور در تاریخ جام ملت های اروپا
در تاریخ این مسابقات، آلمان ها علاوه بر کسب بیشترین تعداد قهرمانی، با 13 بار حضور در این مسابقات رکورد دار محسوب می شوند. ژرمن ها همچنین موفق شده اند بیشترین تعداد برد را نیز در این مسابقات به نام خود ثبت کنند. پس از ژرمن ها، تیم ملی اسپانیا با 11 بار حضور در جام ملت های اروپا، توانسته از این حیث در رده دوم قرار بگیرد. تیم های ایتالیا، فرانسه، هلند، جمهوری چک و انگلیس نیز هر کدام 10 مرتبه در این مسابقات حضور داشته اند. تا به طور مشترک در رده سوم بیشترین تعداد حضور در مسابقات یورو قرار بگیرند. البته با توجه به افزایش تعداد سهمیه تیم ها، باید شاهد حضور مستمر تیم های اصلی باشیم. و کمتر پیش می آید تا تیمی نامدار از این رقابت ها جا بماند.
جام قهرمانی بازی های یورو
جام های قهرمانی مسابقات، همیشه از اهمیت زیادی برخوردار بوده اند. تا جایی که می توان آن را یکی از جذابیت های هر مسابقه تلقی کرد. مانند جام خاص لیگ قهرمانان اروپا و یا کاپ جام جهانی. ظاهری که می تواند شور و اشتیاق بیشتری را در بین تیم ها برای تصاحب آن ایجاد کند. در این بین و در مسابقات جام ملت های اروپا نیز جایزه آنری دلونی به قهرمان اهدا می شد. در واقع دلونی اولین رئیس یوفا با ملیتی فرانسوی بود. که پس از درگذشت او، سران یوفا تصمیم گرفتند به احترامش که اولین رئیس یوفا و یکی از بانیان برگزاری مسابقات یورو نیز بود، جام هر چهار سال و با نام او اهدا شود. بر روی جام نیز عباراتی چون جام اروپا (Coupe d’Europe)، جام آنری دلونی (Coupe Henri Delaunay) و قهرمانی اروپا (Championnat d’Europe) حک می شد.
پس از سال ها در سال 2008 نیز جامی جدید و با نقره استرلینگ ساخته شد. جامی بزرگ تر و با وزنی معادل 8 کیلوگرم و ارتفاع 60 سانتی متر. در واقع جام جدید از جام قبلی یورو سنگین تر و البته بزرگ تر بود. همچنین همانند مسابقات جام جهانی اسم تیم های برنده بر روی جام حک شده است. ضمن اینکه از جمله تغییرات دیگر میتوان به تغییر نام آلمان غربی به آلمان به عنوان قهرمان مسابقات در سال های 1972 و 1980 اشاره کرد. که پس از اتحاد دو کشور آلمان شرقی و غربی اتفاق افتاد.
آلمان تنها میزبان جام ملت های 2024
یکی از روش هایی که فیفا و یوفا در چند سال گذشته پیش گرفته اند، میزبانی مشترک چند کشور برای یک تورنمنت است. این کار به دلایل مختلفی انجام شده است. یکی از آن ها گسترش بیشتر فوتبال و درگیر کردن کشورهای بیشتر با این پدیده. ضمن اینکه با توجه به برگزاری جام ملت های اروپا همانند سایر تورنمنت های مهم ملی مثل جام جهانی، این فرصت را در اختیار کمتر کشوری قرار میداد تا بتواند میزبانی را از آن خود کند. به همین خاطر و با این ترفند میشد تا کشورهای بیشتری را به میزبانی مهم ترین رویدادهای فوتبالی رساند. پیشتر نیز فیفا در سال 2002 با برگزاری بازی ها در دو کشور کره جنوبی و ژاپن انجام داده بود. و یا رقابت های جام ملت های آسیا 2007 که در 4 کشور برگزار شد.
برای مسابقات یورو 2024 اما یوفا تنها آلمان را به عنوان میزبان انتخاب کرد. جایی که پس از برخی انتقادها درمورد سفرهای طولانی تیم ها از یک کشور به کشور دیگر برای انجام مسابقه، یوفا بازی های 2024 را مستقل و در یک کشور برگزار میکند. از همین رو آلمان به عنوان تنها میزبان مسابقات یورو در سال 2024 شناخته می شود. این بازی ها در 10 شهر و در 10 استادیوم برگزار می شود.شهرها و استادیوم های میزبان به شرح ذیل هستند.
- افتتاحیه: ورزشگاه آلیانز آرنا شهر مونیخ
- ورزشگاه راین انرژی شهر کلن
- ورزشگاه دویچه بانک پارک فرانکفورت
- ورزشگاه ام اچ پی آرنا اشتوتگارت
- استادیوم وستفالن دورتمند
- ورزشگاه فولکس پارک هامبورگ
- ورزشگاه فلتینس آرنا گلزنکرشن
- ردبول آرنا لایپزیش
- اسپریت آرنا دوسلدورف
- فینال: ورزشگاه المپیک برلین
جام جهانی
۱۸ مهر ۱۴۰۲
لیگ قهرمانان اروپا
۵ آبان ۱۴۰۲
جام لیبرتادورس
۸ آبان ۱۴۰۲